Οι μυλωνούδες της κεντροαριστεράς

Κώστας Βαξεβάνης

Και εγένετο φως. Το οποίο φως είδαν διάφορες προσωπικότητες της κεντροαριστεράς και µπήκαν για να δηλώσουν πρόθυµοι για την ενότητά της, αλλά κυρίως για την ηγεσία της. Λίγες ώρες αφότου ο πίνακας έγραψε Μητσοτάκης-κατηφόρα-28% βρέθηκαν οι εθελοντές για να ανέβουν την ανηφόρα της επικράτησης των προοδευτικών απόψεων.
Η φιλοδοξία δεν είναι αµαρτία, αντιθέτως είναι σοβαρό κίνητρο στην πολιτική. Αρκεί να έχεις κάτι να κινήσεις. Ο καθένας µπορεί να ελπίζει, να φαντασιώνεται, ακόµη και να ερεθίζεται µε το αφροδισιακό της εξουσίας. Μόνο που δεν σηµαίνει ότι η προσωπική του διέγερση είναι το στοιχείο που λείπει από την πολιτική.
Στην πιο πρόσφατη δήλωση ενδιαφέροντος το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ ∆ιονύσης Τεµπονέρας άφησε ανοιχτό το ενδεχόµενο υποψηφιότητας για την ηγεσία του ενιαίου κεντροαριστερού φορέα. Φορέας τέτοιος δεν υπάρχει, είναι άγνωστο αν θα υπάρξει καν, αλλά οι µνηστήρες δεν λείπουν. Φυσικά ο Στέφανος Κασσελάκης δήλωσε κι αυτός παρών στο ενδεχόµενο της αρχηγίας και φαντάζοµαι πολλοί άλλοι θα εµφανιστούν οσονούπω.
Στη συζήτηση για την κεντροαριστερά και τα παράγωγά της πρέπει να προσθέσουµε και το ολόγραµµα του Αλέξη Τσίπρα. ∆εν πρόκειται για τον ίδιο τον ιστορικό ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για την εικονική εικόνα του που περιφέρουν διάφοροι καλοπροαίρετοι και κακοπροαίρετοι εν είδει Επιταφίου. Αλλοι επικαλούνται την ιερότητά της και άλλοι τον ενταφιασµό. Ενα είδος «κύκλων Τσίπρα» διαρρέει, µεταφράζει, παραφράζει τις διαθέσεις του. Προφανώς κάποιοι είτε βιάζονται να τον µετατρέψουν σε ένα είδος Καραµανλή της Ραφήνας για να επωφελούνται από τον ρόλο του ενδιάµεσου, είτε θέλουν να τον µειώσουν προσδίδοντάς του µάχη χαρακωµάτων, παρασκηνίου και συνωµοσίας. Καλό θα ήταν να τον αφήσουν έξω από τα σχέδια επί χάρτου, ειδικά αν θεωρούν ότι του αξίζει ο ιστορικός ρόλος και όχι αυτός του πασπαρτού που ψάχνει να ανοίξει πόρτα της πολιτικής. Αν o Τσίπρας επιλέξει να ανοίξει κάποια πόρτα στο µέλλον, έχει την εµπειρία για να το κάνει, δεν χρειάζεται να κάνει διάρρηξη ή ριφιφί.
Στην άλλη όχθη του κεντροαριστερού προβληµατισµού, στο ΠΑΣΟΚ, ο Νίκος Ανδρουλάκης εισπράττει όσα ήταν αναµενόµενα. ∆ιατηρώντας ύφος, πορεία και αλαζονεία Καίσαρα, εισπράττει τα του Καίσαρος, αν και ήταν απλός λεγεωνάριος της κοµµατικής γραφειοκρατίας. ∆ιαγκωνίζονται ποιος θα τον εκπαραθυρώσει, µε διαφορετική αφετηρία ο καθένας αλλά µε το ίδιο συµπέρασµα: «Ο τύπος κάνει µόνο ζηµιά ατενίζοντας µε θαυµασµό τον ίσκιο του ως µπόι».
Είναι πραγµατικά εντυπωσιακή η πληθώρα υποψηφίων για να παίξουν τον ρόλο του Βρούτου στον Ανδρουλάκη. Είναι τόσο πολλοί που µετά το πετσόκοµµα θα είναι δύσκολο να ανιχνευτεί κόµµα µε συνοχή.
Με φόντο τη σφαγή Ανδρουλάκη, ή ίσως για να επιτευχθεί, διαµορφώνεται ένα πλαίσιο απαιτήσεων για τη δηµιουργία της ενιαίας κεντροαριστεράς. Μπροστά σε αυτή την απαίτηση ο Ανδρουλάκης µοιάζει ακόµη πιο αδύναµος. Εχει στηρίξει την ύπαρξή του στο «αυτόνοµο ΠΑΣΟΚ» το οποίο κινούν οι κοµµατικές οµάδες που έκαναν πρόεδρο και τον ίδιο. ∆ηµιούργησε την προσδοκία του δεύτερου κόµµατος εξασφαλίζοντας κάποια συσπείρωση, αλλά ταυτόχρονα ανέβασε τόσο τον πήχη που πέρασε από κάτω. Ετσι τώρα είναι ο αποτυχηµένος και επιπλέον ύποπτος για την υποτονικότητά του απέναντι στον Μητσοτάκη. Οσο ο χώρος του ΠΑΣΟΚ ανοίγει προς µια προοπτική ενιαίας κεντροαριστεράς τόσο ο Ανδρουλάκης θα είναι βαρίδι.
Απέναντι στην γκρίζα εικόνα του Ανδρουλάκη ο δήµαρχος της Αθήνας Χάρης ∆ούκας µοιάζει µε ουράνιο τόξο. Ο ∆ούκας δεν κρύβει –µέσω κύκλων έστω– τη διάθεσή του να ηγηθεί του ΠΑΣΟΚ και µάλιστα µπροστά σε µια προοπτική κοινής δράσης της κεντροαριστεράς. Αλλωστε νίκησε τον Κώστα Μπακογιάννη οικοδοµώντας συµµαχίες και µπορεί να αρθρώσει πολιτικό λόγο χωρίς να θυµίζει κοµµατικό πιγκουίνο που έγινε από σπόντα πρόεδρος ή γραµµατέας.
Τα φώτα φαίνεται να στρέφονται στον Χάρη ∆ούκα, αλλά ταυτόχρονα αποκαλύπτουν και αδυναµίες. Σε µια συνάντησή του µε τον εκδότη Νίκο Χατζηνικολάου ο δήµαρχος της Αθήνας προσήλθε µε τον Χρήστο Πρωτόπαπα, επιβεβαιώνοντας τις φήµες που τον ήθελαν σύµβουλό του. Ο Πρωτόπαπας υπήρξε ευέλικτος πολιτικά, υπηρετώντας κατά καιρούς τον Κώστα Σηµίτη, τη Φώφη Γεννηµατά, ακόµη και τον Νίκο Ανδρουλάκη, προτού γίνει ο πολιτικός σαµαρίτης του ∆ούκα. Αν ήθελε ο Χάρης ∆ούκας να αποδείξει ότι όσοι πιστεύουν σε αυτόν και την εναλλακτική του πρόταση κάνουν λάθος, τότε θα µπορούσε να προσλάβει ως σύµβουλο και το σύµβολο του κοµµατικού καθεστωτισµού, τον Γιάννη Παναγόπουλο της ΓΣΕΕ. Γιατί όχι και τον Θόδωρο Τσουκάτο ή τον Γιάννο Παπαντωνίου.
Σε κάθε περίπτωση η κινητικότητα που εµφανίζεται γύρω από την κεντροαριστερά µοιάζει περισσότερο µε µια τεχνητή κατάσταση γύρω από την οποία επιχειρούνται ξεκαθαρίσµατα λογαριασµών παρά προοδευτική ανησυχία. Οπως έλεγε ο Χαρίλαος Φλωράκης, ζεύουν το κάρο πριν από τα άλογα. Επιλέγουν ή πιθανολογούν τους συνδυασµούς και τις συγκολλήσεις που θα επιτρέψουν την πολιτική επιβίωση προσώπων και µετά θα δηµιουργήσουν κοινούς πολιτικούς στόχους.
Η συγκεκριµένη τακτική δεν µπορεί να έχει αποτέλεσµα. Αντιθέτως δηµιουργεί πρόβληµα εµπιστοσύνης. Η ανακύκλωση προσώπων, µετακλητών, επαγγελµατιών της µετάφρασης της λαϊκής θέλησης, του φθαρµένου υλικού µε το οποίο δοµήθηκαν οι ήττες, δηλώνει στον κόσµο πως δεν υπάρχει κανένα µέλλον. Οι συζητήσεις γύρω από καρέκλες και τίτλους δεν δηµιουργούν το τραπέζι του δηµιουργικού διαλόγου.
Υπάρχουν δύο τρόποι να δηµιουργηθεί η πολιτική κατάσταση που θα φέρει την προοδευτική συµµαχία.
Ο πρώτος είναι να ανοίξει διάλογος που θα αφορά θέσεις, κοινές δράσεις και προβληµατισµούς. Στον διάλογο αυτό δεν έχει θέση η συζήτηση για πρόσωπα και ηγεµονικές θέσεις. ∆εν είναι λύση να εκφυλιστεί η αγωνία του κόσµου της προόδου σε συζητήσεις για συνιστώσες, ποσοστώσεις και εκπτώσεις. Αυτά έγιναν επί ΣΥΡΙΖΑ, από τον ΣΥΡΙΖΑ και Μπιστ-όλιασαν κάθε ελπίδα.
Ο δεύτερος τρόπος είναι να υπάρξει η προσωπικότητα που θα υπερβεί τους στενούς όρους και τους χώρους, εµπνέοντας µε το εκτόπισµά της και θέτοντας τον στόχο γύρω από τον οποίο πολλοί θα θέλουν να συστρατευτούν.
Η συστράτευση τότε θα είναι πραγµατική, δεν θα µισθοδοτείται από κοµµατικά γραφεία που παράγουν σωτηρία κατά παραγγελία και θα µπορεί να εµπνεύσει.
Κανένας από τους δύο τρόπους δεν έχει διαφανεί. Το πρόσωπο δεν µπορεί να κατασκευαστεί. Το κακό είναι ότι και ο διάλογος δεν έχει τα στοιχεία που θα πετύχουν να ταρακουνήσουν τον κόσµο. Το αποτέλεσµα είναι να βάζει η κάθε µυλωνού της κεντροαριστεράς τον άντρα της µε τους πραµατευτάδες και να ονειρεύεται ηγεσίες.
Το παράδειγµα του Στέφανου Κασσελάκη, ο οποίος έπεσε µε αλεξίπτωτο σε έναν κοµµατικό µηχανισµό και τον κατέκτησε, ανοίγει την όρεξη σε πολλούς που τις φαντασιώνονται. Το φαινόµενο Κασσελάκης όµως έχει και άλλη ανάγνωση. Επεσε από την Ακρόπολη στο χάος των κοµµατικών αντεγκλήσεων και στάθηκε όρθιος. ∆εν είναι τυχαίο και δεν σχετίζεται απαραίτητα µε τις ικανότητές του. ∆είχνει ότι ο κόσµος έχει σιχαθεί τις ίντριγκες, την καµαρίλα και την κοµµατική γραφειοκρατία και αναζητά κάπου να ακουµπήσει. Οχι να κρεµάσει τα παπούτσια του.

www.koutipandoras.gr