Ένας χρόνος από το ναυάγιο της Πύλου – Τα αναπάντητα ερωτήματα για το έγκλημα

Σήμερα, έναν χρόνο μετά το πιο πολύνεκρο ναυάγιο – έγκλημα που καταγράφηκε στη Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια, νεκροί, αγνοούμενοι, συγγενείς.

Ημεροδρόμος

Σήμερα, έναν χρόνο μετά το πιο πολύνεκρο ναυάγιο – έγκλημα που καταγράφηκε στη Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια, νεκροί, αγνοούμενοι, συγγενείς και επιζώντες αναζητούν δικαίωση. Tα ξημερώματα της 14ης Ιουνίου 2023, ανατράπηκε και βυθίστηκε 47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου ένα σκάφος φορτωμένο με ανθρώπους από την Αίγυπτο, τη Συρία, το Πακιστάν και την Παλαιστίνη. Είχαν επιβιβαστεί σε αυτό από το Τομπρούκ της Λιβύης και προορισμός τους ήταν η Ιταλία. Διασώθηκαν 104 άτομα και περισυνελέγησαν 81 σοροί. Εκτιμάται, βάσει μαρτυριών, ότι στο σκάφος υπήρχαν κι άλλοι επιβάτες και τα θύματα ήταν περισσότερα.

*****
Ακόμα αναμένεται η ολοκλήρωση της διερεύνησής του. Οι αιτιάσεις της μήνυσης 53 επιζώντων για τις ευθύνες των ελληνικών λιμενικών αρχών τελούν υπό διερεύνηση στο πλαίσιο προκαταρκτικής εξέτασης της εισαγγελέα του Ναυτοδικείου Πειραιά.
Στο πλαίσιο αυτό, χτες, στα γραφεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας δόθηκε σχετική συνέντευξη Τύπου, όπου μεταξύ άλλων τονίστηκε ότι το ναυάγιο της Πύλου δεν είναι απλά ένα τραγικό δυστύχημα, είναι ένα έγκλημα και δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητο.
Είναι ένα χρονικό πολλών προαναγγελθέντων θανάτων, ένα έγκλημα που διαπράχθηκε σε διάρκεια 15 ωρών, εξαιτίας πράξεων και παραλείψεων των ελληνικών λιμενικών αρχών, με κύριο χαρακτηριστικό τη μη ενεργοποίηση της οφειλόμενης επιχείρησης διάσωσης – σε γνώση και της Frontex – και την κατάφωρη παραβίαση όλων των κανόνων Διεθνούς και Εθνικού Δικαίου που διέπουν τη διάσωση στη θάλασσα και την προστασία κάθε ανθρώπινης ζωής.
Οπως υπογραμμίστηκε, για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται ότι δολοφονούν οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι πρακτικές εφαρμογής τους. Την ίδια στιγμή η ΕΕ πανηγυρίζει τις υπογραφές στο νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο και ετοιμάζει νέα σχέδια αποτροπής και τιμωρίας για όσους τολμούν να πλησιάσουν τα σύνορά της, ενώ χιλιάδες άνθρωποι πνίγονται στα θαλάσσια περάσματα, που γι’ αυτούς είναι τόποι μαρτυρίου.
Η συνέντευξη Τύπου διοργανώθηκε από το Δίκτυο για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών, την Πρωτοβουλία δικηγόρων και νομικών για το ναυάγιο της Πύλου, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), την Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ) και την Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA).
Ομιλήτριες ήταν οι δικηγόροι Γιάννα Κούρτοβικ, Δήμητρα Λιναρδάκη, Μαρία Παπαμηνά, Κατερίνα Πουρναρά και Ελένη Σπαθανά. Τη συνέντευξη Τύπου συντόνισε ο Βασίλης Παπαδόπουλος, δικηγόρος και πρόεδρος του ΔΣ του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες.
Η Κ. Πουρναρά αναφέρθηκε στα 7 «γιατί» του πολύνεκρου ναυαγίου:

1. Γιατί δεν ενεργοποιείται καμία επιχείρηση διάσωσης και αποτροπής κινδύνου σε κανένα στάδιο, παρότι ήταν αναγκαία και επείγουσα από το πρωί της 13/6/2023 και παρότι οι επιβαίνοντες με κάθε δυνατό τρόπο και μέσο κάνουν έκκληση για διάσωση; Δεν ξεκινάει επιχείρηση διάσωσης ούτε στις 11.00, όταν φτάνει η πληροφορία, ούτε όταν επαληθεύεται η κατάσταση κινδύνου μετά τον εντοπισμό του αλιευτικού από το ελικόπτερο του Λιμενικού στις 15.30, ούτε μετά την επιτήρηση από τα εναέρια μέσα της Frontex, ούτε μετά τις αναφορές της Alarm Phone (16.53) και των παραπλεόντων ιδιωτικών σκαφών («Lucky Sailor» 18.00, «Faithfull Warrior» 21.45), ούτε και όταν το ΠΛΣ 920 καταπλέει στις 22.40 (12 ώρες μετά) πλησίον του αλιευτικού σκάφους. Γιατί η επιχείρηση έρευνας και διάσωσης κηρύσσεται μόνο μετά την ανατροπή και βύθιση του αλιευτικού;
2. Γιατί δεν ενεργοποιούνται και δεν χρησιμοποιούνται όλες οι διαθέσιμες μονάδες και μέσα διάσωσης που βρίσκονται σε κοντινές παράκτιες περιοχές, όπως το εξοπλισμένο ναυαγοσωστικό σκάφος «Αιγαίο Πέλαγος», που βρισκόταν στο Γύθειο; Γιατί στέλνεται το σκάφος του Λιμενικού ΠΛΣ 920, που βρίσκεται πιο μακριά από άλλα σκάφη και είναι ακατάλληλο και μη εξοπλισμένο για διάσωση, ενώ δεν διαθέτει ούτε καν ικανό αριθμό σωστικών μέσων και σωσιβίων;
3. Γιατί, ενώ η Frontex προσφέρεται τρεις φορές να εισφέρει στην επιχείρηση με εναέρια μέσα επιχείρησης (στις 19.35, στις 00.34 και στις 00.52), οι ελληνικές αρχές δεν απαντούν σε κανένα αίτημα, αλλά αντιθέτως του ζητούν να συνδράμει σε έτερο περιστατικό έρευνας και διάσωσης, νότια της Κρήτης;
4. Γιατί τα εμπορικά πλοία καλούνται να αποδεσμευτούν και να απεμπλακούν από την επιχείρηση (το «Lucky Sailor» στις 21.00 και το «Faithfull Warrior» στις 00.18);
5. Γιατί το αλιευτικό μέχρι τη στιγμή του ναυαγίου κινείται βορειοανατολικά, ενώ μετά την προσέγγισή του από το σκάφος του Λιμενικού Σώματος αλλάζει ξαφνικά την κατεύθυνσή του προς τα δυτικά, μέχρι την ακινητοποίηση και τη βύθισή του;
6. Γιατί όλοι οι επιζώντες που καταθέτουν μιλάνε για ρυμούλκηση του αλιευτικού, με αποτέλεσμα την ανατροπή του;
7. Γιατί μετά την ανατροπή δεν ξεκινά ούτε τότε, άμεσα, επιχείρηση διάσωσης των ανθρώπων που βρίσκονται στη θάλασσα, αλλά υπάρχει τεράστια καθυστέρηση ακόμα και στο αίτημα συνδρομής παραπλεόντων πλοίων;

Επίσης, όπως ειπώθηκε, οι ευθύνες της Frontex είναι ερευνητέες, καθώς ενώ διαπίστωσε από νωρίς την κατάσταση κινδύνου του πλοίου και διαβίβασε τις πληροφορίες στις ελληνικές αρχές, δεν εξέδωσε σήμα συναγερμού έκτακτης ανάγκης ούτε στην αρχή αλλά ούτε και στη συνέχεια, όταν δεν πήρε ενημέρωση για έναρξη επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης από την ελληνική πλευρά. Μάλιστα, το σχετικό πόρισμα για τις ευθύνες της χαρακτηρίστηκε σκανδαλωδώς απαλλακτικό.

Πηγή: 902.gr