Μέσα στον ορυμαγδό της προπαγάνδας και της αδικίας υπάρχει μια πατρίδα, ένας λαός, άνθρωποι με ονόματα που συνεχίζουν το μήνυμα το οποίο γιορτάζουμε.
του Θέμη Τζήμα
Το πιο σπουδαίο και διαχρονικό με τις θρησκευτυικές γιορτές των ημερών είναι η ακολουθία Μαρτυρίου-Ανάστασης. Το Μαρτύριο από μόνο του, σταδιακώς θα έχανε τον ηρωισμό και τη σημασία του, βυθιζόμενο στην αμφισβήτηση της σημασίας του και τελικώς στη ματαιότητα, αν δε συνοδευόταν από την Ανάσταση. Η Ανάσταση από μόνη της δεν θα αντιπροσώπευε τίποτα περισσότερο από την τελμάτωση σε μια θαυματουργική, δηλαδή έξω-από-τον-άνθρωπο, ηδονή χωρίς αγώνα και όριο. Θα μας ήταν επομένως αδιάφορη, αφού εμείς δε θα είχαμε καμία σχέση με αυτήν. Η ακολουθία, η σύνθεση των δύο, όμως, δεν είναι μόνο φιλοσοφικώς καίρια, αλλά είναι επιπλέον ιστορικώς ακριβής, υπό την έννοια ότι αποτυπώνει ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο, το οποίου η επανάληψη προκύπτει από την αναγκαιότητα.
Για τους αγνωστικιστές (ή και κάποιους από τους άθεους) ο Χριστός αποτελεί το ιστορικό σημείο αναφοράς (ή τουλάχιστον ένα από τα πλέον βασικά) είτε ως πραγματικό πρόσωπο είτε ως σύμβολο αυτής ακριβώς της ακολουθίας. Συμπυκνώνει τη θυσία, δηλαδή την εκούσια πορεία προς το μαρτύριο και το θάνατο, με συνείδηση των γεγονότων, επομένως με φόβο έναντι αυτών, προκειμένου να επιτευχθεί ο υπέρτερος απελευθερωτικός σκοπός (απελευθέρωση από τον θάνατο, άρα και από κάθε άλλον καταπιεστικό μηχανισμό και συνθήκη). Ο Χριστός άλλωστε δεν είναι ο έξω-από-τον-άνθρωπο θαυματοποιός. Βρίσκεται και δρα μέσα στην ανθρώπινη φύση.
Δεν ακολουθείται βεβαίως κάθε θυσία από μία άμεση και εντοπίσιμη από το συγκεκριμένο υποκείμενο δικαίωση. Η τριήμερη ταφή και ανάσταση αποτελεί μια συμπύκνωση της ευρύτερης ιστορικής διαδικασίας η οποία επιβεβαιώνει ότι ο ιστορικός άνθρωπος, δηλαδή ο υπαρκτός άνθρωπος δεν έχει να περιμένει μια μεταφυσική, «μαγική» απελευθέρωση, αλλά μπορεί να επιτύχει την απελευθερωτική πορεία του μέσα από τη διαφώτισή του, από τον αγώνα και τη θυσία όποτε αυτή απαιτείται. Σε αυτή τη βάση (ή τουλάχιστον και σε αυτήν) δομείται η σχέση αγάπης και ελευθερίας.
Επιτρέψτε μας μια αγνωστικιστική ερμηνεία της (οι θεολογικές ανεπάρκειες του γράφοντος είναι προφανείς): η εν λόγω σχέση σηματοδοτεί ότι η ελευθερία χωρίς αγάπη που να τη νοηματοδοτεί είναι ατελέσφορη και η αγάπη χωρίς ελευθερία εξελίσσεται σε τυραννία. Η ελευθερία του ανθρώπου (κάθε ενός ανθρώπου) υπάρχει μόνο μέσα σε κοινωνία με τους υπολοίπους. Η κοινωνία με τους άλλους δεν είναι μόνο μια ρυθμισμένη κανονιστικώς συνύπαρξη. Χρειάζεται ένα βαθύτερο μέτρο ευθύνης του ενός έναντι του άλλου. Το ένστικτο επιβίωσης απέναντι στην εχθρική φύση δεν αρκεί για βαθύτερες και πολυπλοκότερες σχέσεις. Χρειαζόμαστε ένα άλλο μέτρο και η αγάπη είναι αυτό ακριβώς, τόσο στις θρησκείες, όσο και στον σοσιαλισμό. Αγάπη για τον σημερινό άνθρωπο (ικανή να σε γειώνει στο πραγματικό) και ελευθερία, δηλαδή προσδοκία της εξέλιξής του, με βάση τις δυνατότητές του, αναιρώντας τους καταναγκασμούς και την καταπίεση που του στερούν την ανθρωπινότητά του.
Η Μεγάλη Εβδομάδα και η Ανάσταση αποτελούν υπό αυτό το πρίσμα μια συμπύκνωση της ανθρώπινης πορείας προς την ελευθερία. Είναι αδύνατο να μην κατανοήσει κανείς λοιπόν γιατί ανάμεσα σε όλα τα άλλα συλλογικά και ατομικά γεγονότα, η Παλαιστίνη, η θυσία και η γενοκτονία εκεί βρίσκονται στην καρδιά της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης. Εκατομμύρια άνθρωποι, παρά το φόβο απέναντι στο μαρτύριο και στο θάνατο, πορεύονται προς μια ελευθερία την οποία βιολογικώς δεν θα ζήσουν (τουλάχιστον πολλοί εξ αυτών), αλλά θα τη χτίσουν. Σε λίγα γεγονότα, τα «σύνορα» είναι τόσο σαφή. Για κάθε Χριστιανό (πιστό και αγνωστικιστή) η Παλαιστίνη, οι αγωνιστές της, οι πολεμιστές της, οι άμαχοί της είναι οι φορείς της ακολουθίας Μεγάλης Εβδομάδας-Ανάστασης. Μέσα στον ορυμαγδό της προπαγάνδας και της αδικίας υπάρχει μια πατρίδα, ένας λαός, συγκεκριμένοι άνθρωποι με ονόματα που συνεχίζουν το μήνυμα το οποίο γιορτάζουμε. Υπό αυτήν την έννοια, ή τουλάχιστον και υπό αυτήν, η Παλαιστίνη παραμένει οικουμενική, κατανυκτική και βαθιά χριστιανική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου